Yeni adli yılda yargının gündeminde neler var?
2023-2024 Yeni İsimli Yılı, 1 Eylül Cuma günü Yargıtay'da düzenlenecek merasimle resmen başlayacak. Merasime Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yanı sıra, TBMM Lideri Numan Kurtulmuş, yüksek yargı liderleri ile bakanların katılması bekleniyor. DW Türkçe, yeni isimli yılda ön plana çıkacak olan birtakım dava ve soruşturma evraklarını mercek altına aldı.
İmamoğlu'nun geleceğini Yargıtay belirleyecek
İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu'na Yüksek Seçim Konseyi (YSK) üyelerine "ahmak" dediği gerekçesiyle verilen 2 yıl 6 ay 15 gün mahpus cezasının katılaşıp kesinleşmeyeceği yeni isimli yılda netleşecek. Lokal mahkemenin verdiği karar, şimdi İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi'nin önünde bekliyor. İstinafın vereceği kararın akabinde evrak bu sefer Yargıtay 4. Ceza Dairesi'ne gidecek. Temyiz sürecinden çıkacak mümkün bir onama kararı, İmamoğlu'na siyasi yasak gelmesi manası taşıyor. Bu durum da İmamoğlu'nun 2024'te yapılacak mahallî seçimlerde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı için yine aday olmasını engelliyor. Tıpkı vakitte İmamoğlu'nun yeniden mümkün CHP Genel Başkanlığı adaylığının önü de bu kararla kapanacak.
Bunun yanı sıra, İmamoğlu hakkında süren davalar da var. İçişleri Bakanlığı'nın ihbarı üzerine İmamoğlu hakkında Beylikdüzü Belediye Başkanlığı devrine ait "ihaleye fesat karıştırma" savıyla dava açılmıştı. Yedi yıla kadar mahpus ve siyasi yasak istenen davanın birinci duruşması 15 Haziran'da Büyükçekmece Asliye Ceza Mahkemesi'nde görülmüştü. Duruşma 30 Kasım'a ertelendi.
Mahkemenin vereceği karar, İmamoğlu'nun siyasi mesleğini etkileyecekFotoğraf: ALP EREN KAYA/CHP
İmamoğlu hakkında Tuzla Belediye Lideri Şadi Yazıcı'ya hakaret ettiği savıyla "kamu görevlisine alenen hakaret" kabahatinden 2 yıl 4 aya kadar mahpus cezası istemiyle dava açılmıştı.
Diğer yandan İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nde "terör iltisaklı" bireylerin işe alındığı savıyla İçişleri Bakanlığı'nın raporu üzerine başlatılan bir soruşturma da bulunuyor. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'nın yürüttüğü soruşturma kapsamında İmamoğlu'nun kuşkulu olup olmadığı şimdi net değil.
Kılıçdaroğlu hakkındaki soruşturmalar
14 Mayıs seçimlerinde Cumhurbaşkanı adayı olduğu için milletvekili seçilemeyen CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun dokunulmazlığının sona ermesi nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) bekletilen dokunulmazlık belgeleri savcılığa gönderilmişti.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nda soruşturma ofislerine dağıttığı 18 evrakta Kılıçdaroğlu'na "terör örgütü propagandası yapmak," "halkı kin ve düşmanlığa tahrik," "Cumhurbaşkanına hakaret," "kamu görevlisine hakaret" ve "iftira" üzere suçlamalar yöneltiliyor. Bu belgelerin davaya dönüşüp dönüşmeyeceği ise yeni isimli yılda muhakkak olacak.
HDP kapatma davası
Yargıda HDP ile ilgili ise kritik iki dava sürüyor. Bunlardan birincisi Anayasa Mahkemesi'nde (AYM) karar etabına gelen HDP kapatma davası… Belge şu anda temel hakkındaki görüşünü hazırlaması için AYM raportörünün önünde duruyor. Hazırlanacak raporun üyelere dağıtılmasının akabinde AYM, belirlenecek özel günde toplanarak kapatma talebini temelden karara bağlayacak.
HDP hakkında açılan kapatma davası, AYM'nin önündeki en kritik evraklardan biriFotoğraf: Tolga Ildun/Zumapress/picture alliance
451 kişi hakkında siyasi yasak istenen iddianamede ayrıyeten HDP'nin Hazine yardımına el konulması da isteniyor. YSP'den milletvekili seçilen Pervin Buldan, Mithat Sancar, Meral Danış Beştaş ve Sırrı Süreyya Başkan'ın de ortalarında bulunduğu 17 vekil de siyasi yasak istenenler ortasında yer alıyor. Kapatma için 15 üyenin en az 10'nun oyuna muhtaçlık var.
Demirtaş'ın durumu ne olacak?
HDP kapatma davasına paralel ilerleyen Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ'ın ortalarında bulunduğu 20'si tutuklu 108 HDP'li siyasetçinin yargılandığı Kobani davası da karar basamağına hakikat gidiyor. 14 Nisan 2023'teki duruşmada temel hakkındaki mütalaasını açıklayan Cumhuriyet Savcısı, Demirtaş ve Yüksekdağ'ın ortalarında bulunduğu 36 sanık hakkında, "Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma" savıyla ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası talep etti. Ayrıyeten Demirtaş'ın ortalarında bulunduğu 26 kişi hakkında da, Yasin Börü dâhil altı kişinin öldürülmesine ait altı kere ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası istendi. Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki davada Demirtaş şimdi savunmasını yapmadı.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Büyük Daire'nin Demirtaş hakkında verdiği "hak ihlali" kararı uygulanmamıştı. Buna ait Anayasa Mahkemesi'ne yapılan ferdi müracaat evrakının da önümüzdeki aylarda gündeme alınması bekleniyor.
Gezi davasında cezalar onanacak mı?
Yeni isimli yılda gözlerin çevrileceği adreslerden biri de Yargıtay olacak. Seyahat davası kapsamında iş insanı Osman Kavala ağırlaştırılmış müebbet, ortalarında TİP Hatay Milletvekili Can Atalay'ın bulunduğu yedi sanık ise 18 yıl mahpus cezasına çarptırılmıştı. İtiraz üzerine evrak Yargıtay 3. Ceza Dairesi tarafından incelenecek. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Mücella Yapan dışındaki tüm sanıkların cezasının onanmasını istemişti. Daire, Can Atalay'ın yasama dokunulmazlığı olduğu gerekçesiyle tahliye talebini reddetmişti. Bu defa belgeyi asıldan görüşecek olan Daire'nin vereceği karar, Seyahat davasındaki sanıkların cezaevinde kalıp kalmayacağını netleştirecek. Ceza onanırsa Atalay'ın milletvekilliği de düşecek.
TİP milletvekili Can Atalay'ın tahliye edilip edilmeyeceği yeni isimli yılda aşikâr olacakFotoğraf: ANKA
Sinan Ateş cinayeti davası açılacak mı?
Eski İdeal Ocakları Genel Lideri Sinan Ateş, 30 Aralık 2022 tarihinde Ankara'nın Çukurambar semtinde öldürüldü. Cinayete ait İdeal Ocakları Genel Lider Yardımcısı Emre Yüksel, eski Dava Ocakları yöneticisi Tolgahan Demirbaş, devrin MHP İstanbul Vilayet Yöneticisi Ufuk Köktürk, iki özel harekat polisi ile tetikçi Eray Özyağcı'nın ortalarında bulunduğu 21 kuşkulu tutuklanmıştı. Sinan Ateş cinayetine ait soruşturmayı yürüten Başsavcıvekili Durdu Özer'in Ağustos ayı başında Genel Soruşturma Ofisi'nden alınarak Bilişim Cürümleri Soruşturma Ofisi'nin başına atanması ise gözleri bir defa daha evraka çevirdi. Evrak, Özer ve öbür iki soruşturma savcısının izinde olması nedeniyle Başsavcı Vekili Ahmet Altun'a devredildi. Yeni isimli yılda belgenin tekrar Özer'e verilip verilmeyeceği netleşecek. Başka yandan cinayetin akabinde Tolgahan Demirbaş'ı konutunda saklamakla suçlanan eski MHP Milletvekili Olcay Kılavuz hakkında süreç yapılıp yapılmayacağı ise bilinmiyor. Cinayet soruşturmasına ait iddianamenin önümüzdeki aylarda tamamlanarak mahkemeye gönderilmesi bekleniyor.
Deprem soruşturmaları
Yeni isimli yılda gözlerin çevrileceği diğer adres ise sarsıntı bölgesi olacak. Kahramanmaraş merkezli 11 vilayette gerçekleşen 6 Şubat sarsıntılarında 50 binin üzerindeki kişi hayatını kaybetti. Zelzelede yıkılan binalarla ilgili sorumluluğu bulunan 2 bin 124 kuşkulu hakkında isimli süreç yapıldı. En az 260 kişi tutuklu. Bugüne kadar 50 davanın açıldığı belgelerdeki sanık sayısı ise 135. Öteki soruşturmaların da önümüzdeki aylarda tamamlanması bekleniyor. Bunlar ortasında Ebrar Sitesi, Galeria AVM, Rönesans Rezidans üzere binlerce can kaybına neden olan yapılara ait evraklar başı çekiyor. Sarsıntının akabinde kamu kurumlarının aldığı kararlara karşı 22 bin 120 idari dava açıldı. Bunlardan 16 bin 172'si ise hasar tespiti ve yıkımlara yönelik açıldı.
Sezgin Baran Korkmaz ve Sedat Peker davaları ne olacak?
Suç örgütü başkanı olmakla suçlanan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde bulunan Sedat Peker'in bu süreçte Türkiye'ye iade edilip edilmeyeceği de yakından takip edilecek. Peker hakkında İstanbul'da açılan 92 sanıklı dava hala sürüyor. Peker'in ortaya attığı tezlerle ilgili ise Türkiye'de şimdi önemli bir soruşturma yürütülmüş değil.
Kara para aklamak suçlamasıyla İstanbul'da hakkında dava bulunan Sezgin Baran Korkmaz, Avusturya'dan iade edildiği ABD'de geçen günlerde tahliye edilmişti. Korkmaz'ın Türkiye'deki davası da yakından izlenecek.
DW Türkçe'ye VPN ile nasıl erişebilirim?